Świat kolonialnej Ameryki Łacińskiej. Sztuka, Bóg, społeczeństwo
Mirosław Olszycki
Polskie Wydawnictwo Naukowe, 2017
Prawdziwa skarbnica wiedzy na temat Iberoameryki, historią, kulturą, sztuką, społeczeństwem, problemami hiszpańskiej i portugalskiej ekspansji, kolonizacji ludów i regionów Ameryki.
Książka jest również świetnym kompendium wiedzy dla podróżników wybierających się do krajów Ameryki Łacińskiej.
Ameryka Łacińska to obszar fascynujący, a zarazem obfitujący w niezwykłe wydarzenia historyczne. To tutaj powstało wiele cudów sztuki. To tutaj ukształtowało się latynoskie społeczeństwo na bazie mieszania ras i kultur: europejskich, prekolumbijskich i afrykańskich.
Książka Mirosława Olszyckiego stanowi bogate opracowanie poświęcone kulturze, historii, działalności Kościoła oraz procesom narodotwórczym w kolonialnym Nowym Świecie. Przybliża podstawowe zagadnienia dotyczące hiszpańskiej i portugalskiej ekspansji, kolonizacji ludów i poszczególnych regionów Ameryki. Objaśnia różnorodne aspekty związane z kształtowaniem się skomplikowanej rzeczywistości, w której obok lub na bazie majańskich, azteckich oraz inkaskich świątyń powstawały katolickie katedry i domy wzorowane na budynkach Madrytu, Lizbony czy Sewilli.
Podkreślając osiągnięcia kultur prekolumbijskich, autor zastanawia się także nad fenomenem hiszpańskich podbojów przełomu wieków XV i XVI, które do tej pory budzą podziw, a jednocześnie są źródłem licznych kontrowersji. Jak zauważa w rozdziale poświęconym kulturze duchowej i materialnej społeczeństw prekolumbijskich, nie można pominąć ich dorobku. W końcu XV wieku odkrycie nowego kontynentu unaoczniło Europejczykom istnienie ludów, których sztuka i osiągnięcia intelektualne okazały się całkiem odmienne od tego, co rozwinięto w Europie, a jednocześnie wskazywały na duże możliwości miejscowych społeczeństw w takich dziedzinach, jak: budownictwo, architektura, sztuka czy astronomia. Dotyczy to szczególnie rejonów obecnego Meksyku, Belize, Gwatemali, Hondurasu i Salwadoru uznawanych za miejsce narodzin i rozwoju tak zwanych cywilizacji mezoamerykańskich.
Autor wskazuje, że iberyjski kolonializm, oprócz negatywnych cech, miał również wiele cech pozytywnych, biorąc pod uwagę na przykład powstałe liczne zabytki o wysokich walorach estetycznych. Te kolonialne arcydzieła Olszycki opisał na tle ówczesnych warunków topograficznych, klimatycznych oraz społecznych i pokazał je na fotografiach. Ważnym elementem książki jest także przyroda, która stała się tłem krwawej konkwisty i późniejszego procesu – budowania Nowego Świata.
Autor szczególnie uważnie przygląda się sztuce, architekturze, muzyce, literaturze epoki kolonialnej, jak również działalności Kościoła i misjom jezuickim powstającym między innymi dla Indian Guaraní i Chiquitos w latach 1492–1824. Był to czas, kiedy rodziło się nowe społeczeństwo latynoskie we wzajemnych relacjach pomiędzy ludnością autochtoniczną a Europejczykami, Afrykanami, Azjatami, od Meksyku i Karaibów, poprzez Ekwador, Kolumbię, Brazylię, aż po Peru i Chile. Jak wskazuje autor, problemy postkolonializmu to sprawy bardzo aktualne, często drażliwe i mocno przeżywane przez współczesne społeczeństwa latynoskie.
O autorze
Mirosław Olszycki – absolwent wydziału reżyserii i wydziału operatorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, absolwent wydziału filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Doktorant Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Swoje zainteresowania skupił na Ameryce Łacińskiej, zwłaszcza na jej kolonialnej przeszłości oraz historii polskiej emigracji do Ameryki Południowej. Autor książkowych esejów i powieści historycznej (Bramy Szeolu, Meksyk. Szlakiem zdobywców, Ziemia Czerwonych Drzew), a także artykułów prasowych o tematyce podróżniczej i historycznej. Twórca telewizyjnego programu podróżniczego, współautor i autor filmów dokumentalnych. Od lat swój zawód związany z realizacją filmów łączy z pasją podróżowania tropem cywilizacji. Zrealizował między innymi tematyczne wyprawy filmowo- fotograficzne do Meksyku, Peru, Gwatemali, Hondurasu, Paragwaju, Ekwadoru, Boliwii, Chile, Brazylii, a w latach 2008–2009 brał udział w ekstremalnie trudnej, polsko- amerykańsko-peruwiańskiej wyprawie „Colca Condor”, która jako pierwsza na świecie zbadała ostatni dziewiczy, 20-kilometrowy odcinek Rio Colca w peruwiańskich Andach. Mirosław Olszycki jest także twórcą Międzynarodowego Festiwalu Cywilizacji i Sztuki Mediów MEDIATRAVEL.